-
1 с
1. предлогс род. п.при обозначении предмета, места, с поверхности которого или от которого удаляется, отделяется кто-что-л.-дан/-дән2. предлогс вин. п.при указании на приблизительную меру, примерное количество чего-л.самаһы, тиклем, саҡлы, -лап/-ләп, -дай/-дәй, -ға/-гә яҡын3. предлогс твор. п.при обозначении совместности, указывая на предмет или лицо, участвующее в чём-л. вместе с кем-чем-л.менән4. предлогс твор. п.при указании на наличие чего-л. в чём-л.-лы/-ле, -ған/-гән5. предлогс твор. п.при обозначении характера, образа действия-ып/-еп6. предлогс твор. п.при обозначении предмета, лица, посредством или с помощью которого осуществляется действиеменән, арҡыры, -лап/-ләп7. предлогс твор. п.при указании на лицо или предмет, с которым что-л. происходит, который испытывает, претерпевает что-л.-ды/-де, менән, -ға/-гә8. предлогс твор. п.при обозначении цели действияменән9. предлогтвор. п.при обозначении лица или предмета, к которому устанавливается какое-л. отношение другого лица или предметаменәнс миру по нитке – голому рубашка — ил төкөрһә – күл булыр
илдән еп йыйһаң, яланғасҡа күлдәк булыр10. предлогпри обозначении места, откуда направлено движение, действие-дан/-дән11. предлогс род. п.при обозначении места, предмета, характеризующего какое-л. лицо или предмет по происхождению, пребыванию где-л. и т.п....ы, -дан/-дән килгән (алынған)12. предлогс род. п.при указании на время, являющееся начальным моментом в развитии какого-л. действия, состояния-дан/-дән (алып, башлап, бирле13. предлогс род. п.при обозначении лица, предмета, от которого берётся, получается, требуется что-л.-дан/-дән14. предлогс род. п.при обозначении предмета, лица, служащего образцом для подражания, воспроизведения-дан/-дән, -дың/-дең15. предлогс род. п.с существительными `согласие`, `разрешение`, `позволение` при указании на основание для совершения действияменән, буйынса, нигеҙендә16. предлогс род. п.при указании причины состояния, действия-дан/-дән17. предлогс род. п.при обозначении предмета, орудия, с помощью которого совершается действиеменән (башлап), -дан/-дән (башлап) -
2 белый
1. прил.аҡ2. прил.очень светлыйаҡ, аҡһыл һары, етен төҫлө, аҡ тәнле3. прил.контрреволюционныйаҡ4. прил. в знач. сущ. мн. белыешашки, шахматные фигуры светлого цвета в отличие от чёрныхаҡтар5. прил.как составная часть некоторых зоологических и ботанических названийаҡбелый билет — аҡ билет (сәләмәтлеге насар булыу сәбәпле, хәрби хеҙмәттән азат ителеү хаҡындағы документ)
белая кость ирон. — аҡһөйәк (юғары ҡатлам кешеһе)
белое мясо — аҡ ит (быҙау йәки тауыҡ, күркә ите)
доводить до белого каления — ҡанға тоҙ һалыу, ҡанды ҡыҙҙырыу, шартлар хәлгә еткереү
принимать белое за чёрное — аҡты ҡара тиеү, аҡты ҡара итеп күреү
-
3 притон
мояниндәйҙер боҙоҡлоҡтар менән шөғөлләнеүсе төркөм йыйыла торған урын -
4 распроститься
1. сов. с кем-чемһаубуллашыу, хушлашыу2. сов. с чембәхилләшеү, яҙыу, хушлашыу -
5 антраша
с; нескл.антрашабалетта бейеүсенең һикергәндә аяҡтары бер-береһенә тиҙ-тиҙ генә тейеп алған күренеш -
6 буерачный
-
7 веха
1. жмаяҡ, билдәставить вехи — билдә сәнсеү, маяҡ ҡаҙау
2. жобычно мн. вехитөп (мөһим) этап (момент) -
8 выкрутасы
1. только мн; разг.ҡыланыу, борғаланыу-һырғаланыу, борғоланыу, ҡылансыҡ хәрәкәттәр2. только мн; разг. перен.ҡыланыу, артыҡ биҙәү -
9 закалённость
-
10 заражение
с см. заразить – заражать -
11 засыпаться
I1. несов. см. засыпаться I2. сов.попасть внутрьэскә үтеү, инеп ҡалыу, тулыу3. несов. страд. от засыпать I4. сов. чемҡапланыу, ябылыуII1. сов.; прост.тотолоу, эләгеү, фашланыу2. сов.; прост.обнаружить незнание чего-л.тота алмау, тапшыра алмауимтиханды, һынауҙы3. несов. см. засыпаться IIнесов. см. заспаться -
12 змейка
-
13 наметить
I1. сов. чтообозначитьбилдә (тамға) һалыу, билдә һалып сығыу, билдәләү, күрһәтеү, инселәү2. сов. что(өҫтән-өҫтән генә) һыҙып сығыу, һыҙып билдәләү, билдәләүII1. сов. что; разг.нацелитьтөбәү, төҙәү, күҙәү, тоҫҡау2. сов. что и с неопр.определить срокбилдәләү, билдәләп ҡуйыу, күҙ уңында тотоу -
14 общаться
-
15 одарить
1. сов. кого-что, чембүләкләү, бүләк биреү2. сов. кого-что, чемперен.биреү, күп итеп биреү -
16 подпереть
сов. чтотерәтеп ҡуйыу, терәү һалыу, таяныу, терәү -
17 прославить
1. сов. кого-чтоданлау, данлыҡлау, данын күтәреү2. сов. кого-чтовосхвалитьдан йырлау, маҡтау3. сов. кого-чторазг.ославитьданын сығарыу (һатыу), яманатын һатыу -
18 просто
1. нареч.ябай, анһат, еңел2. нареч. в знач. усил. частицы; разг.бөтөнләй, ысынлап та3. нареч. в знач. огранич. частицы; разг.тик, ҡына/кенәпросто так — былай ғына, тик
-
19 рекомендовать
1. сов., несов. кого-чторекомендация биреү, рекомендациялау, баһа биреү, тәҡдим итеү2. сов., несов. кого-чтос неопр.советоватькәңәш биреү (итеү)3. сов., несов. кого-чтопредставить при знакомстветаныштырыу -
20 сопрягаться
См. также в других словарях:
тар өтпе — (Дефиле; франц. defile шатқал, қылта) таулы, орманды, көлді, ашық, жабық болуы мүмкін. Біріншісі не көпірлер, бөгеттер, таяз жерлер, ашық батпақ арқылы өтетін жолдар, екіншісіне тау асулары, тау шатқалдары, қалың және батпақты ормандардағы жолдар … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
тарғақ — зат. Шөлейтте өсетін, астық тұқымдас шөп. зат. Дала мен шөлейтті жерлерде кездесетін сұр құс … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
гидротехникалық құрылыс-тар — (Гидротехнические сооружения) кемелер мен гидроавиацияның орнала суын, флот және құрлықтағы әскерлер күшінің әскери қызметін қамтамасыз етуге арналған әскери арнайы инженерлік құрылыстар. Оларға айлақтар мен пирстер, гидроұшақтарға арналған қатты … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
стратегиялық қару-жарақтар — (Стратегические вооружения) соғыста стратегиялық міндеттерді шешуге арналған қару жарақтар мен әскери техника түрлері … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
изосызықтар — (Изолинии) карталар мен арнайы сызбаларда бірдей мағыналы нүктелерді қосатын сызықтар; изобаттар су бассейндерінің (мұхиттардың, теңіздердің және т.б.) бірдей тереңдіктегі жерлерін қосатын теңіз картасындағы сызықтар; изобарлар синоптика… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
қарулы күштерді, басқа да әскерлер мен әскери құрылымдарды қолданудың негіздері — Қазақстан Республикасының Қарулы Күштері, басқа да әскерлері мен әскери құрылымдары соғыс қатерін болдырмау жөніндегі міндеттерді орындауға үнемі дайын тұруға тиіс. Қазақстан Республикасына қарсы қарқындылығы төмен қақтығыс ішкі саяси… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
бөгеттер мен кедергілерден өту — (Преодоление заграждений и препятствий) әскерлердің бөгеттер мен табиғи кедергілер арқылы жылжуы. Б.к.ө. тәсілдері жауынгерлік дайындықтың нақты жағдайына, қойылған міндетке, командир шешіміне, қолда бар күш пен құралға, жыл мен тәуліктің… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
таулы жерлерде ұрыс машиналары мен атыс қаруларынан ату — (Стрельба из стрелкового оружия и боевых машин в горах) тау бедері мотоатқыштар және танк бөлімшелерінің штаттық қарудан атыс жүргізуінің сапасы мен тиімділігіне әсер етеді. Ауа райының ыстық кезінде бу мен түтіннің әсерімен нысаналар көрінісі… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
ракеталық ұшақтар — (Ракетные самолеты) әдетте, сұйық жанармайлы ракета қозғалтқыштары мен қуатты қондырғылары бар ұшақтар. Мұндай қозғалтқыштар сыртқы ортаға және ұшу жағдайына байланыссыз тұрақты қуатты болады. Соның арқасында Р.ұ. кез келген биіктікте, соның… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
ұшақтар маневрі — (Маневрирование самолетов) ұшу режімін, жылдамдығын, бағыты мен биіктігін әдейі өзгерту. Ұ.м. көптеген міндеттерді, ұшақтардың ұрыстық ретін өзгерту, түйісу мен ажырасу, берілген уақытта нысанаға шығу мен оны дәл көздеп жою, қарсыластың ӘШҚҚ… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
күштер мен құралдарды бытыратып орналастыру — (Рассредоточение сил и средств) қарсылас тың жою құралдарынан болатын шығындарды азайту мақсатында жүргізілетін шара. Бастапқы аудандарда (шоғырландыру аудандарында, қорғаныс аудандарында) құрамаларды сирете орналастыру арқылы әскерлерді… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу